Nieuws

Seksualiteit bij mensen met een verstandelijke beperking: Ontplooiing is belangrijker dan slechte ervaringen voorkomen

06 oktober 2021

Het kunnen ontplooien en beleven van seksualiteit door mensen met een verstandelijke beperking is in onderzoek en praktijk nog lang niet mainstream. Er is veel materiaal ontwikkeld ter voorkoming van negatieve consequenties van seksualiteit, maar aandacht voor ontplooiing van seksualiteit bij volwassenen met een verstandelijke beperking is er nog onvoldoende of het is onvoldoende duidelijk of het materiaal aansluit bij de beleving van deze groep. Zolang deze kennis ontbreekt, blijft het lastig om goed beleid en handvatten voor professionals te ontwikkelen.

Ada
Een fragment uit 'Ada': de dienstverlener kalmeert een cliënt met een gedragsstoornis onder de douche.

Voor mensen met een verstandelijke beperking is veel materiaal ontwikkeld ter voorkoming van negatieve seksuele ervaringen. Maar in onderzoek en in de praktijk blijft aandacht voor ontplooiing van seksualiteit bij deze mensen achter. Er is, met andere woorden, onvoldoende duidelijk of bestaand materiaal aansluit bij de beleving van deze groep. Zolang die kennis ontbreekt, blijft het lastig om voor zorgprofessionals goed beleid en handvatten te ontwikkelen.

VGN heeft van ZonMw een subsidie ontvangen voor het verrichten van een (voor)onderzoek bij volwassenen met een lichte en matige verstandelijke beperking. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Rutgers en Hogeschool Rotterdam. 

Het onderzoek moet de volgende inzichten opleveren:

  • Wat zijn de behoeften en opvattingen van volwassenen met een verstandelijke beperking met en zonder zintuiglijke of lichamelijke beperkingen die zorg en ondersteuning ontvangen vanuit de gehandicaptenzorg omtrent seksualiteitsbeleving en wat is de ruimte die ze krijgen voor het ontplooien en beleven van seksualiteit?
  • Hoe kijken zorgverleners aan tegen seksualiteitsbeleving van volwassenen met een verstandelijke beperking? Wat heeft dit voor consequenties in hun werk? Geven zij volwassenen met een verstandelijke beperking de ruimte om seksualiteit te ontplooien en te beleven en, zo ja, op welke wijze? Indien niet, waarom niet?
  • Op welke wijze kunnen zorgverleners in de gehandicaptenzorg beter aansluiten bij de behoeften die hun cliënten hebben op het gebied van seksualiteit?

Meer informatie over het onderzoek vindt u op deze site van Hogeschool Rotterdam.

Seksualiteit binnen de gehandicaptenzorg - Hogeschool Rotterdam

VWS financiert inventariserend onderzoek

VWS steltgeld beschikbaar aan Stichting Tiresias om een inventariserend onderzoek te doen naar intimiteit en seksualiteit bij mensen met een beperking. Direct betrokkenen en maatschappelijke organisaties voerden al inspirerende debatten die volgden op de publieke vertoning van de film ‘Ada’ van Fabuch eind mei 2021. Dit  onderzoek sluit hier op aan en op de discussie die de minister van Medische Zorg vervolgens voerde met de Tweede Kamer. Zoals minister Van Ark in de Kamer heeft aangegeven, wil het ministerie meer inzicht verkrijgen in wat nodig is om ondersteuning rondom intimiteit en seksualiteit voor mensen met een beperking te verbeteren. Het departement wil daarmee ook een bijdrage leveren om het taboe op dit onderwerp te verminderen.

Stichting Tiresias zet zich in om het taboe rond intimiteit en seksualiteit van mensen met een beperking te doorbreken. Doel is dat mensen met beperkingen hun seksuele identiteit kunnen ontwikkelen en seksueel burgerschap vormgeven. Tiresias werkt aan het identificeren en opheffen van alle belemmeringen die mensen hierbij ondervinden en de nodige ondersteuning mogelijk maken, zodat ook mensen met beperkingen zich ook op dit vlak de Universele Rechten voor de Mens kunnen toe-eigenen. De stichting sluit zich hierdoor aan bij de doelstellingen van het VN Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (CRPD

Stichting Tiresias werkt bij de uitvoering van dit onderzoek in een hecht samenwerkingsverband, dat in de praktijk al kennis uitwisselt en graag kennis en krachten wil bundelen. De samenwerkingspartners zijn: Rutgers, kenniscentrum seksualiteit en de leerstoel Disability Studies in Nederland aan de Universiteit voor