1 Januari 2020 treedt de Wet zorg en dwang (Wzd) in werking. De VGN informeert haar leden graag over de laatste stand van zaken en recente ontwikkelingen. Zo heeft minister de Jonge de brief met de laatste stand van zaken over het overgangsjaar naar de Tweede Kamer gestuurd en heeft de VGN haar eigen werkwijze voor het overgangsjaar gepubliceerd. Ook vindt u hieronder onder andere de laatste informatie over de knelpunten bij de GGZ crisisdiensten en wat de regels zijn van het overgangsrecht van de Wet Bopz naar de Wzd.
Brief minister De Jonge over laatste stand van zaken mbt overgangsjaar
De minister van VWS heeft op 20 december 2019 een brief over het overgangsjaar aan het parlement gestuurd. In deze brief wordt de laatste stand van zaken van veel onderwerpen besproken. Een aantal punten uit de brief komen ook terug in onderstaande onderwerpen. U vindt de brief onderaan dit document.
Werkwijze VGN in overgangsjaar
Op de drempel van het overgangsjaar 2020 voerde de VGN voor de Wet zorg en dwang (Wzd) nog overleg met VWS over hoe deze nieuwe wet voor haar leden uitvoerbaar blijft. Tijdens dit overleg toonde de minister zich bereid ruimte te maken om de administratieve lasten structureel te verlagen, zolang dat niet ten koste gaat van de rechtsbescherming. Het leidde echter nog niet tot concrete toezeggingen. De VGN kiest dus voorlopig voor een eigen werkwijze. Voor meer informatie zie dit artikel. De werkwijze VGN treft u ook onder dit artikel aan.
GGZ crisisdiensten
Eind oktober heeft de VGN haar zorgen geuit aan de minister over de verschillende knelpunten rondom de GGZ crisisdiensten. De minister heeft de knelpunten in kaart laten brengen en concludeert dat de invoering van de Wzd en de Wvggz wordt aangegrepen als ‘momentum’ om bestaande knelpunten in procedures voor crisisopnamen te adresseren.
Beoordeling
Het ministerie van VWS gaat ervan uit dat GGZ crisisdiensten de beoordelingen voor Wzd-cliënten in elk geval in 2020 blijven doen. VWS zal hiertoe zorgverzekeraars aanspreken om dit (opnieuw) als opdracht bij partijen in het veld onder de aandacht te brengen.
Vervolgzorg
Cliënten die een IBS krijgen na de beoordeling door de GGZ crisisdienst gaan in de ideale situatie zo snel mogelijk naar een passende (structurele) plaats binnen de gehandicaptenzorg of de ouderenzorg. Dit zal in de praktijk echter niet altijd mogelijk zijn. In de factsheet staat dat het in de tussenliggende periode is toegestaan om binnen de GGZ-instelling tijdelijke zorg te verlenen aan cliënten die binnen afzienbare tijd worden doorgeplaatst naar de gehandicaptenzorg of de ouderenzorg. Zowel de Wvggz als de Wzd biedt ruimte om bijkomende problematiek te behandelen. De GGZ-instelling hoeft zich dus niet specifiek hiervoor als WZD accommodatie te registreren. In het eerste kwartaal van 2020 zullen regionale afspraken gemaakt moeten worden (voor zover dit nog niet gedaan is) over de wijze waarop GGZ-crisisdiensten cliënten met een Wzd-titel kunnen doorplaatsen naar de gehandicaptenzorg of naar de ouderenzorg. VWS zal dit monitoren.
Voor meer uitleg en toelichting verwijzen wij u naar de factsheet. De VGN adviseert de leden om met de GGZ crisisdiensten in gesprek te gaan om te bespreken wat zij nodig hebben om de beoordelingen te blijven doen, zoals de mogelijkheid om een AVG telefonisch te consulteren. De VGN blijft hierover in gesprek met het ministerie van VWS.
Notitie overgangsrecht lopende Bopz-procedures en bestaande Bopz-machtigingen
Onderaan dit artikel treft u de overgangsrecht notitie aan die de VGN heeft gemaakt. Kort gezegd komt het er op neer dat:
De Wzd vanaf 1 januari 2020 direct van toepassing wordt op alle rechterlijke machtigingen (RM), inbewaringstellingen (IBS) en artikel 60 Wet Bopz besluiten die zijn afgegeven onder de werking van de Wet Bopz (zij worden automatisch aangemerkt als machtigingen en besluiten tot opname en verblijf).
De Wet Bopz is vanaf 1 januari 2020 slechts nog van toepassing op de op dat moment lopende procedures en op de behandelplannen die nog niet zijn omgezet naar zorgplannen. De overgangsbepaling schrijft exact voor welke artikelen uit de Wet Bopz van toepassing blijven Dit betekent dat alle andere artikelen uit de Wet Bopz vanaf 1 januari 2020 uit de Wet Bopz niet meer gelden en dat de Wzd van toepassing is voor alle andere zaken.
Landelijke Wzd klachtencommissie gaat 1 januari van start
De VGN heeft samen met ActiZ, Ieder(in), KansPlus, het LOC en het LSR een commissie opgericht die voldoet aan de eisen van de Wzd: de KlachtenCommissie Onvrijwillige Zorg (KCOZ). De KCOZ behandelt klachten op basis van de Wet zorg en dwang. De KCOZ zal op 1 januari operationeel zijn. Leden van de VGN kunnen gebruik maken van de KCOZ. Zij hoeven zich hiervoor niet aan te melden, maar kunnen volstaan met het opnemen van een bepaling in hun Wkkgz klachtenregeling dat de Wzd-klachten behandeld worden door de KCOZ. Meer informatie over de KCOZ vindt u hier.
Modelklachtenregeling Wkkgz en Jeugdwet aangepast aan de Wzd
De modelklachtenregeling Wkkgz en Jeugdwet, die VGN en LSR hebben gepubliceerd in 2016, is aangepast aan de Wzd. In de modelklachtenregeling is opgenomen dat klachten die op basis van de Wzd moeten worden behandeld, doorgestuurd worden naar een Wzd-klachtencommissie. Meer informatie over de modelklachtenregeling vindt u hier.
Gelijkgestelde aandoeningen (aanpassing Besluit zorg en dwang)
VWS heeft een beleidstandpunt geformuleerd over de gelijkgestelde aandoeningen. Dit houdt in dat NAH, Korsakov en Huntington cliënten onder de Wzd vallen, indien deze ziekte of aandoening zich bij de client uit als een neurocognitief syndroom met daaruit voortkomende significante beperkingen overeenkomstig die van een psychogeriatrische aandoening of een verstandelijke beperking. Dit wordt dit voorjaar in het Besluit zorg en dwang geregeld. De minister heeft in zijn brief van 20 december 2019 aangegeven dat hij zich kan voorstellen dat de praktijk totdat het te wijzigen Besluit zorg en dwang in werking treedt, al zoveel mogelijk rekening houdt met de voorgenomen wijziging van het besluit zorg en dwang.
Voorts is er nog overleg gaande tussen het ministerie van VWS en VGN en ActiZ om cliëntengroepen (waaronder cliënten met een indicatie langdurige zorg met als grondslag ggz) die vanwege hun ziekte of aandoening primair onder de Wvggz vallen, maar die wat betreft gedragsproblemen en regieverlies vergelijkbaar zijn met VG- en PG-cliënten en die beter op hun plek zijn in een Wzd-setting, ook onder de Wzd te laten vallen door hen in het Besluit zorg en dwang op te nemen. Zodra hierover duidelijkheid is wordt u hierover geïnformeerd. In de eerder in dit artikel besproken notitie over de regels van het overgangsrecht worden de gelijkgestelde aandoeningen ook besproken.
Definitieve Profiel Wzd-functionaris
NVAVG, Verenso, NIP, NVO, Zorgthuisnl, ActiZ en VGN hebben in opdracht van VWS een Profiel Wzd-functionaris opgesteld. De definitieve versie is onlangs beschikbaar gekomen en treft u onder dit artikel aan. Dezelfde organisaties, aangevuld met V&VN, NWG en BPSW hebben het Profiel zorgverantwoordelijke opgesteld. Het concept ligt nu ter accordering voor bij alle besturen van de genoemde organisaties die vertegenwoordigd zijn in de adviesgroep zorgverantwoordelijke. In januari komt de definitieve versie beschikbaar.
Toezichtskader IGJ
Onderaan dit bericht vindt u het recent verschenen toetsingskader Wzd van de IGJ. De minister gaat in zijn brief van 20 december 2019 ook uitgebreid in op de rol van de IGJ in het overgangsjaar.
Handreiking huisregels/Overzicht rechten cliënten/Update 50 vragen Wzd
In januari komt de Handreiking huisregels, het overzicht van de rechten van cliënten en de update van de 50 vragen over de Wzd beschikbaar.
Cliëntenvertrouwenspersoon
Om de onafhankelijke positie van de cliëntenvertrouwenspersoon te waarborgen, bepaalt het Besluit zorg en dwang dat een cvp niet in dienst mag zijn bij de zorgaanbieder. Bij de organisatie van het vertrouwenswerk wordt aangesloten bij de wijze waarop onafhankelijke cliëntondersteuning voor cliënten met een indicatie voor langdurige zorg is georganiseerd. Dat houdt in dat zorgverzekeraars het vertrouwenswerk inkopen bij organisaties die vertrouwenswerk aanbieden. Inmiddels zijn vier aanbieders van vertrouwenswerk gecontracteerd: het AKJ, het LSR, Adviespunt Zorgbelang en Quasir die verschillende werkgebieden hebben gekregen. De cliënten uit dat werkgebied kunnen een beroep doen op cvp-en van deze aanbieder. In eerste instantie worden de aanbieders van vertrouwenswerk voor één jaar gecontracteerd. In de loop van 2020 zal bezien worden of deze werkwijze ook in de jaren daarna voortgezet zal worden. Uiteraard kunnen cliënten desgewenst ook een beroep doen op een interne cliëntenvertrouwenspersoon of klachtenfunctionaris. Om verwarring te voorkomen, is het raadzaam deze interne cliëntenvertrouwenspersoon een andere naam te geven.
CIZ Brochure over Wzd aanvragen bij het CIZ
Bijgaand treft u de brochure van het CIZ aan waarin een overzicht wordt gegeven welke informatie het CIZ van u nodig heeft en op welke wijze u die kunt aanleveren. Meer informatie over de Wzd in relatie tot het CIZ vindt u op de website van het CIZ
Waar vind ik alle informatie over de Wzd?
Op dwang in de zorg staan alle informatieproducten die inmiddels zijn verschenen. Hier vindt u ook een kort filmpje over de Wzd en kunt u de door VWS georganiseerde bijeenkomsten van afgelopen september 2019 over de Wzd teruglezen en terugkijken.
ActiZ ontwikkelde een illustratief filmpje over de werkwijze van het stappenplan.
Integrale wettekst Wzd inclusief Besluit zorg en dwang
ActiZ en VGN hebben samen een integrale versie van de Wet zorg en dwang laten maken, waarin zowel de Wijzigingswet zorg en dwang als het Besluit zorg en dwang is verwerkt. Bij de desbetreffende wetsartikelen zijn de relevante artikelen uit het Besluit zorg en dwang ingevoegd, zodat u alle informatie in één document heeft. Ook zijn er handige kopjes boven de artikelen gezet, zodat u direct weet waar een artikel overgaat. De integrale wettekst treft u als bijlage onderaan dit artikel aan.
Voor de update december Wzd Deel 1 klik hier.
