Veelgestelde vragen Wet betaald ouderschapsverlof

Wanneer bestaat er recht op een uitkering?

Werknemers ontvangen vanaf 2 augustus 2022 een uitkering over de eerste 9 weken ouderschapsverlof mits ze deze weken opnemen in het eerste levensjaar van het kind.

Bij de geboorte van een meerling kan de werknemer voor elk kind aanspraak maken op de uitkering van 9 weken betaald ouderschapsverlof. In het geval van adoptie- of pleegouderschap bestaat ook recht op de uitkering voor kinderen onder de 8 jaar. Het recht geldt alleen voor het eerste jaar na de dag van de feitelijke adoptie of plaatsing. Bij gelijktijdige adoptie van meerdere kinderen kan de werknemer voor elk kind aanspraak maken op de uitkering van 9 weken betaald ouderschapsverlof. Dit geldt niet bij gelijktijdige opname van meerdere pleegkinderen: in dat geval heeft de werknemer slechts recht op één uitkering.

De wet bevat geen overgangsbepalingen en dat betekent dat iedere werknemer die op 2 augustus 2022 voldoet aan de voorwaarden, recht heeft op de uitkering. De wet heeft geen terugwerkende kracht in die zin dat er recht bestaat op de uitkering over de periode gelegen vóór 2 augustus 2022. Het is wel mogelijk dat de werknemer vanaf 2 augustus 2022 wettelijk betaald ouderschapsverlof opneemt voor een kind dat geboren is vóór 2 augustus 2022. Het kind moet dan op het moment dat de wet ingaat jonger dan 1 jaar zijn en de werknemer moet nog niet het volledige recht op ouderschapsverlof hebben opgenomen (de uitkering wordt door UWV uitbetaald nadat de werknemer voor minimaal één keer het aantal uren van de werkweek betaald ouderschapsverlof heeft opgenomen, zie hierna).

Ouderschapsverlof dat niet in het eerste jaar wordt opgenomen, kan alsnog later worden opgenomen tot het kind 8 jaar is. Over deze uren ontvangt de werknemer geen uitkering.

Wat is de hoogte van de uitkering?

In het oorspronkelijke wetsvoorstel werd gesproken over een uitkering ter hoogte van 50% van het dagloon (tot 50% van het maximum dagloon). In het Coalitieakkoord is afgesproken dat uitkering van 50% wordt verhoogd naar 70% (tot 70% van het maximum dagloon). Het besluit waarmee dit wordt geregeld is middels een brief aan de Tweede Kamer en Eerste Kamer gestuurd. Gedurende een periode van circa 5 weken wordt het besluit voorgehangen in beide Kamers. Wanneer deze periode ongebruikt verstrijkt, kan het besluit in werking treden.

Wie vraagt de uitkering aan?

De werkgever vraagt de uitkering betaald ouderschapsverlof aan voor de werknemer via de Verzuimmelder of Digipoort. Dit kan vanaf 2 augustus 2022. De uitkering is een WAZO-uitkering. De werkgever vraagt de uitkering achteraf aan nadat de werknemer voor minimaal één keer het aantal uren van de werkweek betaald ouderschapsverlof heeft opgenomen. UWV betaalt de uitkering in maximaal drie delen.

Meer informatie over het aanvragen van de uitkering bij UWV kunt u vinden op de site van UWV. Daarnaast organiseert UWV een webinar op 11 april over de Wet betaald ouderschapsverlof.

Bouwt een werknemer vakantie-uren en PBL-uren op tijdens het betaald ouderschapsverlof?

Gedurende de periode dat de werknemer ouderschapsverlof opneemt en hiervoor een uitkering van UWV ontvangt, bestaat er recht op opbouw van vakantie-uren. Hiervoor zal artikel 7:635 BW worden aanpast per 2 augustus 2022. In dit wetsartikel staan uitzonderingen op de hoofdregel dat een werknemer alleen vakantie opbouwt over de uren dat hij daadwerkelijk loon ontvangt.

De opbouw van PBL-uren is gekoppeld aan het ontvangen van loon. De wet betaald ouderschapsverlof regelt geen recht op loon maar recht op een uitkering. Aangezien er geen sprake is van loon, is er geen recht op opbouw van PBL-uren.

Bouwt een werknemer eindejaarsuitkering en vakantietoeslag op over de uitkering?

Zowel eindejaarsuitkering als vakantietoeslag wordt opgebouwd over het feitelijk verdiende salaris en daar maakt de uitkering geen onderdeel van uit. De werknemer bouwt dus geen eindejaarsuitkering op over de uitkering en in beginsel ook geen vakantietoeslag. De Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag bepaalt dat tijdens het betaald ouderschapsverlof de opbouw van de vakantietoeslag doorloopt. Bij CAO kunnen afwijkende afspraken worden gemaakt over de opbouw van vakantietoeslag. In de CAO Gehandicaptenzorg is geregeld dat de vakantietoeslag wordt opgebouwd over het feitelijk verdiende salaris. De uitkering op basis van de Wet betaald ouderschapsverlof maakt daar geen onderdeel van uit. De werknemer bouwt dus (in beginsel) geen vakantietoeslag op over de uitkering. Wel moet de som van loon plus vakantietoeslag over alle gewerkte uren altijd ten minste 108% van het minimumloon zijn.

Bouwt een werknemer pensioen op tijdens het wettelijk betaald ouderschapsverlof?

Het inkomen tijdens betaald ouderschapsverlof is geen loon maar een uitkering. De werknemer bouwt hierover geen pensioen op. Voor deze periode van betaald ouderschapsverlof kan de werknemer wel de pensioenopbouw vrijwillig voortzetten. Voor meer informatie verwijzen wij u naar PFZW. Als de werknemer het pensioen vrijwillig voortzet tijdens de opname van ouderschapsverlof draagt de werkgever de gebruikelijke werkgeversbijdrage voor het pensioen af (artikel 8:21 CAO).

Heeft een werknemer naast de uitkering recht op de vergoeding van 25% uit de CAO?

Onlangs is er een onderhandelingsresultaat bereikt voor een nieuwe CAO Gehandicaptenzorg. Hierin staat het volgende met betrekking tot ouderschapsverlof: De bepaling over de vergoeding van 25% tijdens ouderschapsverlof vervalt met ingang van 2 augustus 2022 of zoveel later als de wet van kracht wordt. Deze afspraak voorkomt dat er samenloop is tussen de beide regelingen. Ook de bepaling over het terugbetalen van de vergoeding van 25% komt te vervallen met ingang van 2 augustus 2022.

Heeft de VGN meer informatie beschikbaar over ouderschapsverlof en andere verlofvormen?

De VGN heeft een brochure Verlof beschikbaar waarin de verschillende verlofvormen uit de Wet arbeid en zorg en de CAO Gehandicaptenzorg worden toegelicht. In deze brochure vindt u ook meer informatie over ouderschapsverlof. Deze informatie is beschikbaar voor leden van de VGN die zich bezighouden met het werkgeversbeleid. De brochure is te vinden wanneer u inlogt op onze website. Heeft u nog geen inloggegevens? Dan kunt u hier toegang aanvragen.