Rookruimtes zijn sinds 1 juli 2021 niet meer toegestaan in zorginstellingen. Een zorgaanbieder is niet verplicht een rookverbod in te stellen voor de privéruimten van cliënten of voor de open lucht, maar kan daar wel toe besluiten. De wijzigingen in de regelgeving worden toegelicht in het juridisch kader Rookvrije Zorg dat de Brancheorganisaties in de zorg gezamenlijk publiceren.
Juridisch kader
De Brancheorganisaties in de zorg (BoZ) hebben gezamenlijk het Juridisch kader rookvrije zorg gepubliceerd. Het document is ook te vinden op www.rookvrijezorg.com in de toolkit bij de pijler Gezonde werkplek onder de kop Recht op een rookvrije werkplek in de map Juridische vraagstukken. Het juridisch kader gaat onder andere in op de belangenafweging en het betrekken van de OR en cliëntenraad.
Belangenafweging
Wanneer een instelling het roken in de buitenruimte of in de privéruimten van cliënten wil instellen, vraagt dit om zorgvuldige belangenafweging. Men kan het grondwettelijke recht van de werknemer op bescherming van zijn gezondheid en dus een rookvrije werkplek, afwegen tegen het grondwettelijke huisrecht van de cliënt waarbij zijn persoonlijke levenssfeer wordt beschermd. Ook de veiligheid van de locatie kan een reden zijn om een rookverbod in de privéruimte in te stellen. Een rookverbod kan opgenomen worden in de huisregels of notitie waarvoor instemming van de cliëntenraad nodig is.
Ondernemingsraad betrekken
Raakt een nieuwe huisregel de arbeidsomstandigheden van medewerkers, dan hoort ook de ondernemingsraad betrokken te worden. Dit geldt ook wanneer een zorgaanbieder als werkgever het rookbeleid voor medewerkers wil aanpassen. Een werkgever heeft geen zeggenschap over de vrije tijd van medewerkers, net zoals dat een werkgever geen zeggenschap heeft over de woning van een cliënt die buiten de zorginstelling valt. In dat geval zal een werkgever moeten kijken naar afspraken met de cliënt om toch een rookvrije werkplek te kunnen bieden voor werknemers, gezien de verplichting op grond van de Arbowet.
Het besluit de rookruimtes af te schaffen is gepubliceerd in het Staatsblad. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op het handhaven van het rookverbod.
