De staatssecretaris heeft op 26 februari de lang verwachte vernieuwingsagenda Wlz gepubliceerd, met als titel ‘Waardig leven met zorg’. De brief bevat 10 maatregelen om de keuze van de cliënt meer centraal te zetten in de Wet langdurige zorg (Wlz). De VGN ondersteunt de hoofdlijnen en wil graag experimenteren met persoonsvolgendheid in de Wlz.
Waardig leven met zorg
Van Rijn vindt dat de huidige uitvoering van de Wlz, mensen met zware beperkingen op onderdelen belemmert om hun leven te leiden zoals zij dat zelf willen. De staatssecretaris wil daarom:
- de positie en zeggenschap voor mensen vergroten.
- meer ruimte voor goede aanbieders.
- (technologische) innovaties stimuleren.
Het programma ‘Waardig leven met zorg’ richt zich op het meer persoonsgericht maken van de regels van toegang (indicatiestelling), bekostiging, inkoop en verantwoording. Met 10 maatregelen wil de staatssecretaris de komende 3 jaar de uitvoering van de langdurige zorg verbeteren.
Reactie VGN
De VGN ondersteunt de hoofdconclusies van de staatssecretaris en is blij met de focus op het meer persoonsvolgend maken van het stelsel. Het is positief dat ons signaal dat de huidige uitvoering in de Wlz niet goed aansluit bij de behoefte van thuiswonende cliënten nu eindelijk wordt opgepakt. Hier kunnen nog belangrijke slagen gemaakt worden om bijvoorbeeld de zorg voor kinderen die thuis wonen meer op maat te maken.
De maatregelen bestaan vooral uit veel onderzoeken voor de korte termijn. De staatssecretaris kiest er voor om het lange termijn perspectief voor de Wlz over te laten aan het nieuwe kabinet. De VGN ziet juist hier nog veel ontwikkelmogelijkheden voor de toekomst van de gehandicaptenzorg in de Wlz (zie position paper). De aangekondigde onderzoeken en experimenten kunnen helpen om dit perspectief voor de gehandicaptenzorg verder in te vullen en de stap naar persoonsvolgendheid echt te maken in de volgende Kabinetsperiode.
Acties en maatregelen
Hieronder vindt u de maatregelen in de brief ‘Waardig met zorg’ en een korte inhoudelijke reactie vanuit de VGN.
Meer persoonsgerichte toegang door:
1. Onderzoek maatwerkprofiel voor zorg thuis (Zorginstituut en NZa), inclusief een passende bekostigingssystematiek) met het doel om de Wlz-zorg die mensen thuis ontvangen beter te laten aansluiten bij hun persoonlijke situatie.
De VGN is een voorstander van maatwerk, maar vraagt zich af of de oplossing ligt in meer zorgprofielen of in meer maatwerk(afspraken) in de bekostiging. Dit moet meegenomen worden in het onderzoek. De huidige cliëntbeschrijvingen in de zorgprofielen sluiten ons inziens goed aan.
2. Vereenvoudigen indicatieproces bij overgang vanuit Wmo, Jeugdwet, Zvw
De meeste cliënten stromen door vanuit andere domein naar de Wlz. Door deze informatie automatisch mee te nemen bij de toegangsbeoordeling Wlz, kan het CIZ sneller en eenvoudiger een besluit nemen.
De VGN is voorstander van slimme en veilige informatie-uitwisseling die het indicatieproces sneller en eenvoudiger maakt. De VGN vindt wel dat het indiciatiebesluit voor de toegang Wlz onafhankelijk en objectief moet zijn. Dit is een taak van het CIZ.
3. Cliënten meer bewust maken van de mogelijkheden de Wlz (leveringsvormen en invulling van de zorg) door dit expliciet te bespreken.
Onafhankelijke cliëntondersteuning heeft hierin een belangrijke rol. Deze maatregel sluit aan bij de VGN visie op meer keuzevrijheid. Belangrijke voorwaarde voor de VGN is aansluiting bij het kwaliteitskader voor de gehandicaptenzorg en dat de gekozen zorg vervolgens ook wordt bekostigd.
4. Eisen Wlz-uitvoerders aan zorgaanbieders openbaar en begrijpelijk maken, zodat cliënten dit kunnen gebruiken in hun keuze voor een zorgaanbieder.
Dit zegt niets over de geleverde kwaliteit of over de zorg die de cliënt bij een bepaalde aanbieder kan afspreken. De VGN denkt dat er andere informatie is die cliënten helpt bij hun keuze.
Meer persoonsgerichte inkoop door:
5. Regionale experimenten met persoonsvolgende inkoopmodellen (o.a Zeeuws model en voucher)
De VGN is groot voorstander van persoonsvolgende bekostiging en het starten van grootschalige pilots op korte termijn. Het is van groot belang dat daarbij verschillende vormen van persoonsvolgende bekostiging worden getest en dat wordt gekeken naar de effecten per sector. De randvoorwaarden voor experimenten hebben wij verwoord in een bestuurlijk brief aan de leden van de Tweede Kamer (zie bijlage).
6. Verlagen toetredingsdrempels voor kleinschalige woonvormen, zodat meer mogelijkheden ontstaan voor PGB initiatieven om zorg in natura afspraken te maken.
De VGN vindt dat er sprake moet zijn van gelijke spelregels voor alle zorgaanbieders: zowel die PBG als die zorg in natura leveren.
7. Meerjarige inkoopafspraken voor mensen met zeldzame en complexe aandoeningen
De VGN vindt dat persoonsvolgende bekostiging het uitgangspunt moet zijn voor alle cliëntgroepen, dus ook voor mensen met zeldzame en complexe aandoeningen.
Persoonsgerichte bekostiging door:
8. Herijking zorgprofielen en daaraan gekoppelde kosten (zorgzwaartebekostiging), waarbij ook gekeken wordt naar een bekostigingcomponent voor innovatie.
De VGN vindt herijking een voorwaarde voor persoonsvolgende bekostiging. Daarbij moet specifiek gekeken worden naar behandeling, meerzorg en crisiszorg. Wij maken ons daarbij wel grote zorgen over de gevolgen van de ingeboekte taakstelling voor 2017 voor de reële tarieven. Wij vrezen dat deze korting, opgeteld bij de kortingen die zorgkantoren in de inkoop opleggen, leidt tot verschraling van de zorg.
Persoonsgerichte innovatie door:
9. Ondersteunen van Health Impact Bonds om innovatie te ondersteunen
10. Ondersteunen van technische innovaties via het programma ‘zorg voor innoveren’
De VGN is voorstander van het stimuleren van en het delen van kennis over innovaties. Wij gaan nader onderzoeken of de benoemde maatregelen hiervoor volgens ons de juiste zijn.
