Toegang tot huisartsenzorg voor Wlz-cliënten wordt steeds vaker als knelpunt ervaren door zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg. Hoe vind je als zorgaanbieder een huisarts? Hoe kom je tot een goede samenwerking en afspraken tussen huisarts en zorgaanbieder? Op 5 april kwamen 85 professionals, werkzaam in de gehandicaptenzorg, samen om kennis en ervaringen uit te wisselen over huisartsenzorg in de WLZ. Onder de deelnemers waren Artsen Verstandelijk Gehandicapten (AVGs), huisartsen, managers behandeling, verpleegkundig(specialist)en en beleidsadviseurs. We kijken terug op vruchtbare discussies en een verdiepende uitwisseling van manieren om de verbinding tussen huisartsenzorg en gehandicaptenzorg te versterken.
Visie op huisartsenzorg in de Wlz-gehandicaptenzorg
Plenair zijn de standpunten uitgewisseld van de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV), de Nederlandse vereniging voor verstandelijk gehandicapten (NVAVG) en de VGN. Mathilde Mastebroek, AVG bij Siza en AVG praktijk Nijmegen, onderzoeker bij de academische werkplaats ‘Sterker op eigen benen’, vertelde over helpende en belemmerende factoren in de samenwerking tussen gehandicaptenzorg en andere zorgverleners. De presentaties vindt u in de bijlage.
Inspiratie
Vervolgens zijn in 2 workshoprondes in kleinere groepjes ervaringen uitgewisseld over de mogelijkheden voor versterking van de verbinding tussen huisartsen en Wlz-zorgaanbieders. Denk aan investeren in een goede vertrouwensrelatie tussen huisarts en zorgaanbieder: ‘niet in de irritatie blijven zitten maar je inleven in elkaars situatie’. Goede afspraken en heldere verwachtingen zijn belangrijk. Zoals afspraken over de gegevensuitwisseling, de rolverdeling, de samenwerking met de AVG en de triage en signalering door zorgmedewerkers. Een 24-uurs bereikbare ‘tussenlaag’ van verpleegkundig specialisten werd als een belangrijke helpende factor gezien (triage vanuit de zorgaanbieder). Ook een outreachende/ zichtbare AVG of verpleegkundig specialist, die scholing en advies bieden aan huisartsen kan verbindend werken. Verder kwamen er suggesties over het inzetten van ICT (zorg op afstand), het inzetten van informele zorg en meer samenwerking tussen zorgaanbieders op het vlak van bijvoorbeeld de triage.
Huisartsen geven aan dat, wanneer alles goed geregeld is, zij de zorg aan gehandicapten als een ‘verrijking’ ervaren. ‘Je mag werken met bijzondere mensen. In de gehandicaptenzorg zie je bijvoorbeeld begeleiders die de mensen aanraken of een knuffel geven. Dat is echt een hele andere benadering’, vertelt een huisarts.‘Meerdere doelgroepen bewust opnemen in je praktijk is ook interessant en uitdagend’, vertelt een andere arts. Het feit dat de huisarts een ‘bekend gezicht’ wordt bij cliënten en medewerkers geeft een boost aan de kwaliteit van de huisartsenzorg, zo zegt een manager uit de gehandicaptenzorg.
Dilemma’s
De positieve insteek en de mogelijkheden die zorgaanbieders en huisartsen zien, nemen niet weg dat er ook iets te doen staat in het systeem waarin we onze huisartsenzorg verlenen. Huisartsen zijn niet verplicht huisartsenzorg te verlenen aan cliënten die in een Wlz-instelling wonen inclusief behandeling, terwijl er wel altijd een huisarts nodig is. De medische zorg wordt in de (verstandelijk) gehandicaptenzorg vrijwel altijd door een combinatie van AVG en huisarts verleend, zij werken complementair aan elkaar. Er zijn steeds meer signalen dat huisartsen (om diverse redenen) weigeren zorg te verlenen aan cliënten uit de gehandicaptenzorg. Ook lijken er grote regionale verschillen te zijn in de toegankelijkheid van huisartsenzorg. De zorgen over deze aspecten zijn groot bij de gehandicaptenzorgaanbieders.
De VGN blijft zich,samen met de NVAVG, sterk maken voor een integrale en toegankelijke huisartsenzorg voor cliënten met een beperking in de Wlz. Hiervoor spreken we met VWS, maar ook met de LHV, ZN en Ineen.
In de bijlagen vindt u de presentaties over de visie op huisartsenzorg in de Wlz gehandicaptenzorg van VGN, LHV en NVAVG en de presentatie van het onderzoek van Mathilde Mastebroek over huisartsenzorg aan mensen met een verstandelijke beperking. Ook is de presentatie van Sandra de Wit van de Zijlen over triage door de verpleegkundig specialist toegevoegd.
