Nieuws

Voorbereiden op de tweede golf? Aan de slag met infectiepreventie!

03 augustus 2020

Bent u bezig met de voorbereiding op de tweede golf? Dan gaat u aan de slag met infectiepreventie. Hier leest u meer over de ontwikkelingen op dit thema. Zorgmedewerkers kunnen aan de slag met de voorlichtingsvideo's van Vilans. Organisaties kunnen zich laten inspireren door onderzoek en zich aansluiten bij de regionale ABR zorgnetwerken.

Coronavirus
Coronavirus

Het coronavirus maakt infectiepreventie belangrijker dan ooit. In 2019 is een samenwerking gestart om infectiepreventie en antibioticaresistentie (ABR) in de gehandicaptenzorg op de kaart te zetten. Betrokken zijn vertegenwoordigers van verschillende zorgaanbieders, RIVM, BSPW, NVAVG, V&VN, de Regionale ABR Zorgnetwerken en Vilans. VWS ondersteunde de eerste stappen in de verkenning: een inventarisatie en vertaling van kennisproducten voor de gehandicaptenzorg door Vilans en een oriënterende risico-inventarisatie door het RIVM.

Voorbereiden op een tweede golf

Om nieuwe introducties van het coronavirus te voorkomen hebben zorgaanbieders kennis, beleid en een netwerk nodig. Hieronder staan enkele handvatten.

Het belang van de basishygiëne is duidelijker dan ooit. Vilans heeft verschillende hulpmiddelen doorontwikkeld voor hygiënisch werken in de gehandicaptenzorg. Nieuw zijn de voorlichtingsfilms over de verspreiding van virussen en bacteriën. Zorgmedewerkers kunnen de films bekijken met hun team of met cliënten. Zij kunnen onderling bespreken welke risicomomenten voor de verspreiding van bacteriën en virussen zij zien in de film. Dit is de link naar de video’s en toelichting op het Kennisplein Gehandicaptensector.

Daarnaast hebben zorgaanbieders een testbeleid en PBM-beleid (persoonlijke beschermingsmiddelen). Een leidraad daarvoor vindt u hier. De RIVM-richtlijnen zijn altijd de basis voor het beleid, maar instellingen moeten ook in staat zijn om op maat beslissingen te nemen. De risico's en maatregelen kunnen immers verschillen per doelgroep of situatie en per regio. Het is dan belangrijk dat zorgmedewerkers weten waar zij terecht kunnen met hun vragen. Bij grote organisaties zal dit vaak een medische dienst zijn. Kleinere of lokaal georganiseerde zorgaanbieders zullen de expertise vaker extern moeten zoeken. Deskundigen infectiepreventie (DIP-ers) kunnen zorgaanbieders adviseren bij maatwerk, beleid en bij uitbraken. DIP-ers zijn bijvoorbeeld beschikbaar via de GGD, het regionale ziekenhuis of via de regionale zorgnetwerken (zie hieronder). Ook zijn er zelfstandig werkende DIP-ers.

Regionale ABR Zorgnetwerken

Eén van de grote uitdagingen is om te voorkomen dat virussen en bacteriën zich verder verspreiden binnen de gezondheidszorg. Daarom werken zorgaanbieders, zoals ziekenhuizen, verpleeghuizen, revalidatieklinieken, gehandicaptenzorginstellingen, GGD’en, huisartsen, apotheken en thuiszorg samen in regionale zorgnetwerken. Door de samenwerking in de regionale zorgketen, weten zorgaanbieders elkaar beter te vinden en kan er geleerd worden van elkaars aanpak van infectiepreventie en ABR. De VGN adviseert zorgaanbieders om contact te leggen met hun regionale zorgnetwerk. Participeren kan op verschillende niveaus. U kunt bijvoorbeeld in samenwerking met andere gehandicaptenzorgaanbieders in de regio een afgevaardigde aanwijzen voor de gehandicaptenzorg. Hier vindt u een overzicht van de regionale netwerken en de contactgegevens van de kwartiermakers.

Aanbevelingen uit onderzoek

Uit de risico-inventarisatie van het RIVM (maart 2020, zie bijlage) blijkt dat de risico’s op uitbraken van infectieziekten in de gehandicaptenzorg verschillen per doelgroep. Er zijn grotere risico’s op verspreiding bij cliëntengroepen die sanitair delen en bij groepen die zich vaak verplaatsen tussen woonvorm, dagbesteding en bijvoorbeeld ziekenhuis. Daarnaast heeft de gehandicaptenzorg (zeer) kwetsbare doelgroepen, waaraan complexere lichamelijke zorg wordt geboden. Daarbij komt dat de basishygiëne binnen de sector niet altijd vanzelfsprekend is bij cliënten zelf of bij zorgverleners. Dat heeft onder andere te maken met de huiselijke (niet medische) focus van de gehandicaptenzorg en de (niet medische) opleiding van de zorgmedewerkers. Binnen de cultuur van de gehandicaptenzorg is zowel huiselijkheid als veiligheid van belang. De aanbevelingen van het RIVM gaan onder andere over: bewustwording in de sector, vergroten van kennis, scholing en lesmateriaal, extra aandacht voor bepaalde doelgroepen en kwaliteitsbewaking, bijvoorbeeld door audits.

In 2019 heeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) thematisch toezicht uitgevoerd naar infectiepreventie en regionale zorgnetwerken, onder de naam TIRZA. De IGJ bezocht 38 zorgaanbieders waaronder de gehandicaptenzorg binnen het Limburgs Infectiepreventie en ABR Netwerk: LINK. ‘De inspectie zag dat er veel op orde is in de regio op het gebied van infectiepreventie, antibioticabeleid, registratie en overdracht en goed bestuur. De zorgaanbieders voldoen (grotendeels) aan de richtlijnen die binnen de eigen sector gelden op deze thema's.’ Dit blijkt ook uit de rapporten van de gehandicaptenzorgaanbieders. Zij krijgen complimenten van de IGJ. Aanbevelingen van de IGJ in de gehandicaptenzorg betroffen bijvoorbeeld het verder versterken van de bewustwording en scholing rondom infectiepreventie en hygiëne, kwaliteitsbewaking (o.a. door audits) en het gebruiken van professionele desinfectans (toegelaten door het Ctgb). Voor de desinfectans zijn er in coronatijd bepaalde vrijstellingen.

    Overzicht informatiebronnen

    Voorbereiden op een tweede golf

    Meer informatie specifiek over antibioticaresistentie:

    Deze pagina is een onderdeel van:

    Thema:

    Zie ook...