De kwaliteitsdialoog bij Amarant: samen leren, vieren en verbeteren
Zorgorganisaties werken al jaren met het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg aan goede zorg en ondersteuning, ieder op hun eigen manier. De VGN deelt inspirerende voorbeelden uit de praktijk. Dit keer staat Amarant centraal. Hier groeide de kwaliteitsdialoog vanuit een crisissituatie uit tot een nieuwe manier van samen leren en samenwerken, met cliënten, verwanten en medewerkers.
Crisis als kantelpunt
Begin 2020 draait de zorg op volle toeren. De coronapandemie brengt onzekerheid, maar ook ruimte om terug te keren naar de kern. Peter van den Broek, bestuurder bij Amarant, vertelt: 'De hectiek van vergaderingen en beleidsdocumenten verdween tijdelijk naar de achtergrond. Teams deden wat nodig was: zorgen voor cliënten. En ze zeiden tegen elkaar: 'Dit willen we vasthouden. Minder papier, meer aandacht voor mensen." Wat begon als noodzaak, werd een kans om opnieuw te kijken naar wat echt belangrijk is in zorg en ondersteuning.
'Minder papier, meer aandacht voor mensen.' - Peter van den Broek, bestuurder bij Amarant
Van beleidsdruk naar eigenaarschap
Waar kwaliteit voorheen vooral werd aangestuurd vanuit systemen, kwamen nu verhalen en ervaringen centraal te staan. Teams kregen ruimte voor dialoog in plaats van rapportage. Jolanda van het Nederend, senior kwaliteitsadviseur, vertelt: 'We gingen van controleren naar vertrouwen. Niet meer schrijven over zorg, maar praten mét de mensen om wie het gaat.' Teams bepaalden zelf hoe ze feedback ophaalden, bijvoorbeeld via een spel, poster, vragenlijst of creatieve werkvorm. Die vrijheid zorgde voor betrokkenheid en enthousiasme.
Het Kwaliteitskompas als fundament
De principes van het Kwaliteitskompas, zoals samen in gesprek gaan, leren van ervaringen en teamreflectie, werden niet ingevoerd als systeem, maar omarmd als cultuur. Peter licht toe: 'We hebben bewust gezegd: we gaan niets implementeren. We gaan ontdekken en ons deze werkwijze eigen maken. Het moest van binnenuit groeien.'
Van PDCA naar OODA: leren in de praktijk
De klassieke PDCA-cyclus bleek te traag voor de dynamiek van de zorg. Amarant stapte daarom over op de OODA-loop: observeren, duiden, besluiten en handelen. Jolanda noemt dit een keerpunt: 'De OODA-loop paste bij ons ritme. Niet wachten op beleid, maar direct verbeteren als iets beter kan.' Er wordt nu gewerkt op drie niveaus: verbeteren in de praktijk, onderzoeken of de bouwstenen nog passen en reflecteren op hoe het systeem bijdraagt aan kwaliteit.
De kwaliteitsdialoog als werkwijze
De kwaliteitsdialoog bestaat uit drie stappen, zes bouwstenen en drie ontwikkeldoelen. Dit vormt de vaste basis. Teams brengen samen in kaart wat goed gaat en wat beter kan, kiezen verbeterpunten en spreken af wat nodig is om die te realiseren. Zodra doelen zijn bereikt, start een nieuwe cyclus. Een teamlid zei tijdens een sessie: 'Het voelt niet als een verplichting, maar als een gezamenlijke kans om het beter te doen voor onze cliënten.'
Het feest van de kwaliteitsdialoog
Recent vierde Amarant de gezamenlijke inspanningen en successen rondom de kwaliteitsdialoog tijdens een eenmalig evenement: het feest van de kwaliteitsdialoog. Dit feest markeerde een belangrijke mijlpaal. Het was geen jaarlijkse bijeenkomst, maar een moment van erkenning en verbinding. Peter zei daarover: 'We wilden zichtbaar maken wat we samen hebben opgebouwd. Niet als afronding van een traject, maar om te vieren dat deze manier van werken nu echt van ons allemaal is.'
Van pionieren naar borging
Na deze mijlpaal is de kwaliteitsdialoog verankerd in het dagelijks werk. Teams werken cyclisch en reflectief, op hun eigen manier en in hun eigen tempo. Organisatie-breed wordt jaarlijks gekeken of de thema’s aansluiten bij wat cliënten en medewerkers belangrijk vinden. Jolanda reflecteert: 'We leren niet alleen wát we doen, maar ook hóe we leren. Dat maakt het duurzaam.'
'We leren niet alleen wát we doen, maar ook hóe we leren. Dat maakt het duurzaam.' - Jolanda van het Nederend, senior kwaliteitsadviseur bij Amarant
Samen vooruit
De kwaliteitsdialoog is daarmee geen tijdelijke aanpak, maar een gedragen werkwijze. Ze versterkt zeggenschap, stimuleert samenwerking en maakt kwaliteitsverbetering betekenisvol. Niet via dikke rapporten, maar via echte gesprekken. Door steeds opnieuw samen te kijken naar wat goed gaat, wat beter kan en wat morgen anders moet, blijft kwaliteit in beweging.
Ook een goed voorbeeld delen?
Al vele jaren werken organisaties in de gehandicaptenzorg op vernieuwende manieren aan de kwaliteit van zorg en ondersteuning, met behulp van het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg. Organisaties geven hier elk op een unieke manier invulling aan. Om van elkaar te leren en elkaar te inspireren, deelt de VGN bijzondere initiatieven.
Ook een mooi voorbeeld delen van vernieuwend werken met het Kwaliteitskompas? Mail naar communicatie@vgn.nl.
Verder lezen
- Lees hier alles over het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg 2023 - 2028
- Of lees andere verhalen uit deze serie:
