Gebruikers zorgprofielen Wlz – GHZ; analyses van aantallen naar leeftijd 2015-2024

Onderzoek

Ouderen die intensieve zorg krijgen via de Wet langdurige zorg (Wlz) hebben veelal andere zorgbehoeften dan jongeren met Wlz-indicaties, vanwege lichamelijke, psychische en sociale veranderingen. Vooral ouderen met verstandelijke beperkingen verouderen eerder en hebben aangepaste ondersteuning nodig. Voor hen gelden andere leeftijdsgrenzen voor senioriteit, variërend van 40 tot 65 jaar. Op verzoek van de VGN onderzocht Marian Maaskant hoe de leeftijd van Wlz-cliënten in de gehandicaptenzorg zich tussen 2015 en 2024 heeft ontwikkeld. Het betreft cliënten die Wlz-zorg in natura ontvangen. Cliënten met een PGB zijn hierin niet meegenomen. De data zijn vergeleken met demografische trends in de Nederlandse bevolking.

De verkenning geeft een cijfermatig beeld van deze ontwikkeling en is bedoeld om relevante ontwikkelingen te signaleren en aanbieders van gehandicaptenzorg hiervan bewust te maken.  

Conclusie

Het rapport bevat gedetailleerde gegevens over aantallen cliënten en het aandeel daarvan per leeftijdscategorie per ZZP (VG, LVG, SGLVG, LG, ZG auditief, ZG visueel). Hiermee ontstaat een goed beeld van de uiteenlopende ontwikkelingen binnen de verschillende ZZP’s. De meest in het oog springende bevindingen zijn: 

• in de periode 2015 tot en met 2024 is het aantal Wlz-cliënten in de gehandicaptenzorg (VG, LVG, SGLVG, LG, ZG auditief, ZG visueel) toegenomen van 85.445 naar 89.650 (+4.205).
• een duidelijke toename van het aantal gebruikers gold alleen voor zorgprofiel VG (+5.960). De toename doet zich vooral voor bij de ZZP’s VG6 en VG7.
• bij de grootste groep VG (VG6) komt naar voren een geleidelijke stijging van een fors aandeel 35-plussers en een lichte geleidelijke stijging van het aandeel van 50-plussers; de een na grootste groep (VG7) laat zien een lichte geleidelijke stijging van het aandeel 35-plussers en 50-plussers.
• in de groep LG was er daling van het aandeel 65-plussers.
• in de groepen ZG auditief en ZG visueel was er een toename van het aandeel senioren.
• er zijn duidelijke verschillen tussen de cijfers van leeftijdsverdeling van de Nederlands bevolking en die van cliënten in de GHZ. Er is daarin geen heldere parallelle trend zichtbaar.
• bij alle zorgprofielen, met uitzondering van de LVG en SGLVG, was de leeftijdsverdeling in 2015 statistisch significant anders dan in 2024.
• bij bijna alle zorgprofielen waren de verschillen in aandeel senioren (afkappunt afhankelijk van de definitie voor die groep) in 2015 versus 2024 statistisch significant, uitgezonderd zorgprofielen 1VG, 5VG, 7LG, 4ZG-auditief, 2ZG-visueel. 

Verklaring van de ontwikkelingen

Het rapport beschrijft sec de ontwikkelingen, zonder deze te duiden. Een afnemend aandeel van bijvoorbeeld jongeren kan worden verklaard door de Jeugdwet als voorliggende voorziening voor jeugdigen en een afname van de lage ZZP’s door het aanscherpen van de eisen voor instroom in de Wlz. Andere ontwikkelingen zijn minder eenvoudig te duiden. De landelijke cijfers geven ten slotte beperkt inzicht in de ontwikkelingen bij afzonderlijke zorgaanbieders. Daar staat tegenover dat de landelijke ontwikkelingen voor zorgaanbieders een goed startpunt vormen voor nadere analyse van ontwikkelingen in de eigen cliëntenpopulatie. En daarmee een goede basis kunnen vormen voor het ontwikkelen van een passend zorgaanbod voor een vergrijzende populatie. 

Voor vragen of meer informatie

Voor vragen over de inhoudelijke bevindingen in het rapport kun je contact opnemen met Han Huizinga, beleidsadviseur VGN. 

Voor vragen over de onderzoeksmethodiek kun je contact opnemen met de onderzoeker, Marian Maaskant - 06-53768484. 

Dit artikel is een geactualiseerde versie van een eerder artikel over de periode 2015-2023. Het rapport in de  bijlage betreft de geactualiseerde versie over de periode 2015-2024.