Het College voor de Rechten van de Mens ontving vorig jaar een recordaantal klachten en meldingen over ongelijke behandeling, namelijk 5286 keer. Opvallend is het grote aantal klachten en meldingen over de rechten van mensen met een beperking. Het College vindt dat mensen met een beperking beter gebruik moeten kunnen maken van diensten en goederen en dat bedrijven hen hierin moeten helpen. De overheid moet meer doen om bedrijven te stimuleren om toegankelijke diensten te leveren. Dat is geen gunst, maar een verplichting voor de overheid die voortvloeit uit de ondertekening van het VN-verdrag Handicap, aldus Jacobine Geel, voorzitter van het College.
Klachten over diensten en goederen
De meeste meldingen hebben betrekking op een handicap of chronische ziekte, zoals sinds 2017 al het geval was. Vanaf dit jaar houdt het College, sinds de ratificatie van het VN-verdrag handicap in 2016, toezicht op de uitvoering en naleving ervan in Nederland. De aard van de meldingen loopt sterk uiteen. Het zijn klachten over reizen, meedoen aan activiteiten of een baan hebben. Organisaties en bedrijven zouden aanpassingen kunnen treffen in het fysiek toegankelijk maken, maar dit gebeurt te weinig. Maar er zijn ook meldingen van mensen die door hun lichamelijke beperking moeilijk toegang hadden tot een stemlokaal bij de Tweede Kamerverkiezingen.
Verergering klachten door corona
Ook de coronapandemie verergerde de situatie voor mensen met een handicap of chronische ziekte, wat ook blijkt uit het onderzoek Inzicht in inclusie III. Over het algemeen vinden mensen met een beperking minder snel een huis, een baan of een opleiding. Hierdoor kunnen ze minder goed meedoen aan de samenleving dan mensen zonder beperking. In de discriminatiemonitor worden ook voorbeelden genoemd van mensen die vanwege een beperking geen mondkapje kunnen dragen of niet volledig gevaccineerd worden, waardoor de CoronaCheck-app voor problemen zorgde.
VN-verdrag: Let niet op de beperking, maar dat je inclusief bent
In een interview aan Radio 1 benadrukt Jacobine Geel, voorzitter van het College, dat om de situatie te verbeteren de overheid mensen met een beperking in een vroeg stadium moet betrekken bij het maken van het beleid. Zij ervaren waar de drempels zitten in de samenleving. En dat zijn er meer dan iemand zonder een beperking kan bedenken. Het VN-verdrag Handicap zegt niet van 'let op de beperking, maar let erop dat je inclusief bent'. Dat keert het om en legt de bal bij de samenleving en overheid. De overheid moet werkgevers ondersteunen en ontzorgen bij het aannemen van personeel met een beperking, aldus Geel.
Ambitie VGN is inclusieve en toegankelijke samenleving
Ook de VGN heeft de ambitie om van Nederland een inclusieve en toegankelijke samenleving te maken, waarin iedereen kan werken, wonen en leren: “Wie wil werken, moet toegang hebben tot de arbeidsmarkt en werkgevers moeten gestimuleerd worden hen aan te nemen. Wij staan voor een samenleving die kijkt naar wat wél kan en mensen kansen biedt om een leven lang te ontwikkelen. Dit is een samenleving waarin we samen leven en het hebben van een beperking minder bijzonder is”. De VGN heeft hiervoor een Visie2030 ontwikkeld.
Samenleving ingewikkeld voor mensen met een licht verstandelijke beperking
Vanuit deze Visie vraagt de gehandicaptenzorg continu aandacht voor dit thema bij de politiek en stakeholders. Een van onze zorgen is de groeiende groep mensen met een licht verstandelijke beperking die steeds meer problemen ervaren om mee te doen in een steeds ingewikkelder en digitaler wordende samenleving. De problemen die deze mensen ervaren, kunnen niet alleen op de (gehandicapten)zorg afgewenteld worden, maar moeten ook in de samenleving worden opgelost. In een brief aan de Tweede Kamer - in aanloop naar het commissiedebat Gehandicaptenbeleid van 21 april - pleit de VGN voor meer ambitie op dit thema en een serieuze interdepartementale aanpak. Daarmee wordt voorkomen dat mensen gevangen blijven zitten in ingewikkelde systemen. In het debat ging het ook veel over het VN-verdrag, Kamerleden vroegen om meer actie van minister Helder. Zie hier een impressie van het debat.
Schakel ervaringsdeskundigen in bij beleid
De VGN vindt het inschakelen van ervaringsdeskundigheid ook erg belangrijk. In onze recente felicitatie aan de nieuwe gemeenteraadsleden hebben we (samen met de LFB en burgemeester Otwin van Dijk) nog eens onderstreept dat het belangrijk is dat gemeenten veel ervaringsdeskundigheid inzetten bij het maken van beleid, zoals de lokale inclusie agenda. Want dit kan natuurlijk niet gemaakt worden zonder de mensen waarom het gaat. Daarnaast spant de VGN zich in om de verkiezingen toegankelijker te maken voor mensen met een beperking zodat ze hun democratisch recht kunnen uitoefenen.
In de bijlage vindt u de uitgebreide Monitor, ook in eenvoudige taal.