Artikelen door Jos Noordover

Vandaag zijn de website www.blijvendvertellen.nl en de documentaire ‘Slachtoffers vertellen; geweld in de Nederlandse jeugdhulp sinds 1945’ gelanceerd. Hiermee is invulling gegeven aan de wens van slachtoffers een digitaal monument te hebben met informatie en verhalen over geweld in de jeugdhulp.

Het implementeren, realiseren en uitvoeren van de Wet zorg en dwang (Wzd) is een behoorlijke opgave. Ervaar je hier knelpunten bij? Of kun je wel wat hulp gebruiken? Schakel het Coördinerend Team van Significant Public in! Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) stelt middelen beschikbaar voor de implementatie van de nieuwe wet. Zo kan het Coördinerend Team jouw organisatie kosteloos ondersteunen bij de implementatie van de Wzd. Doordat ze op verschillende plekken in het land ondersteuning bieden, hebben ze overzicht hoe regionaal de Wzd wordt geïmplementeerd. Zij zorgen ervoor dat regionale oplossingen verder worden gebracht zodat andere regio’s ervan kunnen leren. Door Actiz worden momenteel praktijktuinen opgezet ten behoeve van de Wzd in de ambulante setting. VGN zet praktijklaboratoria ‘Ambulante onvrijwillige zorg in de praktijk van de gehandicaptensector’ op. Er is regelmatig contact met VGN zodat ook deze lessen meegenomen kunnen worden naar de regio.

In juni 2020 hebben de branches ActiZ, Zorgthuis en VGN met IGJ en VWS een aantal afspraken gemaakt over de gegevensaanlevering en analyse van onvrijwillige zorg. Die afspraak was aanlevering op basis van de negen hoofdcategorieën en één subcategorie van de Regeling zorg en dwang (Rzd). IGJ gaf na een tussentijdse evaluatie te kennen dat de informatie onvoldoende is om toezicht te kunnen uitoefenen. Na bestuurlijk overleg zijn de verschillende opvattingen tussen branches en IGJ niet nader tot elkaar gekomen. VWS heeft naar aanleiding van dit meningsverschil besloten om de huidige Regeling zorg en dwang te hanteren, hetgeen betekent dat zorgaanbieders rapporteren op basis van negen hoofdcategorieën en zeventien subcategorieën. De VGN heeft hierover nog een schriftelijke reactie gestuurd naar de minister (zie bijlage).

In 2019 verscheen het rapport van de Commissie De Winter over geweld in de jeugdzorg, met hierin ook aandacht voor geweld in de gehandicaptenzorg. De commissie deed verschillende aanbevelingen. De BGZJ branches hebben hierover regelmatig gesproken met het projectbureau De Winter dat in opdracht van de ministeries van VWS en J&V uitwerking geeft aan de aanbevelingen. Een van de aanbevelingen betrof het doen van actueel vervolgonderzoek, een andere aanbeveling betrof ‘stem geven aan jongeren’, beide aanbevelingen komen nu samen in het onderzoek naar veiligheidsbeleving.

Slachtoffers van seksueel geweld weten vaak niet de juiste informatie te vinden over beschikbare hulp. Het Centrum Seksueel Geweld ontwikkelde daarom een speciale informatietool. Deze tool is een handvat voor slachtoffers om de hulp te vinden die het beste past bij hun situatie, wensen en mogelijkheden. De tool is zowel voor volwassenen als minderjarigen en is te vinden via www.centrumseksueelgeweld.nl/hulp

Als het afgelopen jaar ons iets duidelijk heeft gemaakt, dan is het dat vanzelfsprekende manieren van leven, wonen en werken niet zo vanzelfsprekend zijn als we dachten. In het dagelijks werk in de langdurende zorg leverde dit veel nieuwe protocollen, richtlijnen en regels op. Er werden speciale covid-teams opgericht die moesten helpen bij zorg in moeilijke situaties. Dat die moeilijke situaties er in de praktijk waren, werd al snel duidelijk. Gewone werksituaties kunnen al lastige beslissingen en gedoe opleveren, laat staan beslissingen in tijden van crisis. Crisissituaties rond corona maken het nemen van goede beslissingen alleen maar moeilijker.

Vilans heeft dit overzicht gemaakt voor mensen die te maken hebben met ingewikkelde besluitvorming, waarin visies en waarden botsen. We denken aan teamleiders, behandelaren, verpleegkundigen en verzorgenden, zorgmedewerkers, bestuurders, meewerkend coördinatoren en geestelijk verzorgers, ofwel iedereen die hier beroepshalve in de praktijk mee te maken heeft. Ook voor cliënten en naasten is dit document bedoeld, ook zij hebben immers te maken met botsende waarden en ingewikkelde besluitvorming.

In de week van 9 tot 13 november organiseerden de Branches Gespecialiseerde Zorg Jeugd – de samenwerking van de Nederlandse ggz, Jeugdzorg Nederland, VGN en de VOBC - en de ministeries van J&V en VWS het online congres over het herkennen en omgaan met geweld in de jeugdzorg, en de inzet van ervaringsdeskundigen daarbij.

Seksueel geweld komt nog veel te vaak voor. Het is tijd dat een nieuwe generatie opgroeit met respect voor elkaars grenzen en wensen, zodat minder mensen slachtoffer worden van seksueel geweld. Daarom start Rutgers, kenniscentrum seksualiteit, vandaag de petitie campagne #TotHier. Samen met slachtoffers, themaorganisaties, politieke jongerenorganisaties en vele anderen trekt Rutgers een grens. De overheid moet in actie komen en veel meer investeren in het voorkomen van seksueel geweld.