Op vrijdag 16 november 2018 organiseert de VGN het symposium In Dialoog Vast tussen vrijheid en veiligheid. Hoe verleggen we de grenzen? In deze week is het tien jaar geleden dat de intentieverklaring ‘Zorg voor vrijheid’ werd getekend. Hierin maakten zorgorganisaties, waaronder de gehandicaptensector, afspraken over het terugdringen van ingrijpende vrijheidsbeperkingen als fixeren en separeren. Tijdens het symposium blikken we terug op de afgelopen tien jaar en belichten we welke uitdagingen er nog liggen. Waarom lukt het afbouwen van vrijheidsbeperkingen soms niet?

Mensen met een arbeidsbeperking die vroeger aan de slag konden in een sociale werkplaats hebben het sinds de afschaffing van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) een stuk moeilijker op de arbeidsmarkt. Dat concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau (CPB) op grond van onderzoek onder mensen die eind 2014 nog op de wachtlijst stonden voor een plek op een sociale werkplaats. De VGN vindt dit een ongewenste ontwikkeling. Ieder mens moet kunnen meedoen en participeren, zo staat het ook in VN-verdrag Handicap.

Er is steeds meer verloop van personeel in de gezondheidszorg. Dat blijkt uit de Barometer Nederlandse gezondheidszorg 2018 van accountants- en onderzoeksbureau EY. In dit rapport waarschuwt EY voor het verlooppercentage van 15 procent en het stijgende verzuim in de zorg. De cijfers zijn herkenbaar, maar het beeld dat er vechtmarkt zou ontstaan, herkent de VGN niet. Om de kwaliteit van de zorg in de toekomst te waarborgen, doet de gehandicaptensector er veel aan om het huidige personeel te behouden en nieuw personeel te werven.

Als professional in de gehandicaptenzorg moet je je elke dag veilig kunnen voelen. Angst voor agressie of onveiligheid kan leiden tot dilemma’s over hoe je zo goed mogelijk voor je cliënt zorgt maar ook je eigen veiligheid bewaakt. Praten over dit soort dilemma’s en onveilige gevoelens helpt. Amarant laat zien hoe zij samen tot oplossingen komen.

Welke aanpak je ook kiest om te komen tot een dialoog over veiligheid, er is altijd een aantal vaste bouwstenen die daartoe bijdragen. Dat blijkt wel uit het verhaal van gehandicaptenzorgorganisatie De Zijlen, die een zorgvisie introduceerde waar veiligheid een belangrijk onderdeel van is. Die zorgvisie kreeg handen en voeten in zogenaamde ‘samenwerkingsdriehoeken’. Het team van Ria de Gier ging ermee werken. Met resultaat.

Amsta Karaad begon als een van de eerste gehandicaptenzorgorganisaties met de VeiligPlus-aanpak. Ruim een jaar later zijn de positieve effecten van de dialoog duidelijk voelbaar, vindt Hessel Dokkum, coördinerend begeleider op een van de locaties voor dagbesteding. “De sfeer in het team is opener geworden. Bovendien werken we veiliger door concrete verbeteringen.”

Agressie komt veel voor in de zorg, maar organisaties hoeven dit gedrag niet te tolereren. Dus is het zaak dat ieder vanuit zijn eigen rol er alles aan doet om agressief gedrag te voorkomen en weet wat er gedaan moet worden op het moment dat er toch een incident plaatsvindt. 

Minister Dekker (Rechtsbescherming) en vertegenwoordigers van GGZ Nederland (GGZ NL), de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en de Federatie Opvang (FO) hebben vrijdag 13 juli de meerjarenovereenkomst Forensische Zorg getekend. In deze overeenkomst staan afspraken om de werkdruk te verlagen en de veiligheid te vergroten. Er is in totaal 28,5 miljoen euro extra beschikbaar.