Artikelen door Aart Bertijn

Het ziekteverzuim is in 2014 met 0,04% gedaald tot 5,02%. Dit blijkt uit de Jaarmonitor 2014 van Vernet. De gestage daling van het ziekteverzuim van de opgelopen 5 jaar lijkt daarmee langzaam tot stilstand te komen. Tegelijkertijd is het langdurige verzuim van medewerkers ouder dan 45 jaar is gestegen. Zij melden zich minder vaak ziek, maar de duur van het verzuim is langer. Zo is het verzuim in het tweede ziektejaar van medewerkers van 55 jaar en ouder 0,55% hoger dan gemiddeld. Het langdurige verzuim telt zwaar door in het verzuimpercentage. Daardoor is het verzuim van de medewerkers boven de 55 jaar met 6.47% twee keer zo hoog als van jongeren onder de 26 jaar

Dit blijkt het uit regionale tabellenboek 2014. Op de Jeugdzorg na werken er in de gehandicaptenzorg met 38,7% de meeste medewerkers onder de 35 jaar. En met 14,6% de minste medewerkers van boven de 55 jaar.  De vergrijzing verschilt per regio. De regio Twente is met een aandeel medewerkers onder de 35 jaar van 45% veruit de “jongste” provincie. De regio Amsterdam is één de oudste. Gezien het aantal afgestudeerden is er voldoende aanbod om aan de vervangingsvraag te voldoen. 

In zowel 2013 als 2014 is het personeelsbestand gedaald. Zowel in FTE als in medewerkers. In de eerste drie kwartalen van 2013 bleef het verlies aan medewerkers  relatief beperkt. Vanaf het 4e kwartaal van 2013 daalt het personeelsbestand snel door het beëindigen van tijdelijke contracten. Ook in het 4e kwartaal 2014 zijn veel contracten beëindigd. Eind 2014 is het aantal medewerkers afgenomen met 5.1% en het aantal FTE met 4,7%.

Voor instellingen in de zorgsector zijn de jaren van sterke werkgelegenheidsgroei voorbij. De arbeidsmarkt staat voor een trendbreuk. Op korte termijn vallen er ontslagen en veel functies veranderen van inhoud. Op langere termijn is het voor specifieke functies wel weer lastig personeel te vinden. In welzijn, jeugdzorg en kinderopvang (WJK) is de trendbreuk al enkele jaren zichtbaar. Daar zijn al eerder overschotten op de arbeidsmarkt ontstaan. De veranderingen op de arbeidsmarkt vragen dus om een mix van nieuwe en bestaande arbeidsmarktmaatregelen.

Elk jaar wordt in het kader van het programma eentoekomstverkenning gemaakt van de arbeidsmarkt zorg en WJK. Het doel van dezetoekomstverkenning is om toekomstige knelpunten op de arbeidsmarkt tesignaleren, zodat hierop beleid kan worden ingezet door de diverse actoren.

Mantelzorgers zijn vaker en langer ziek. Vijftien procent van de intensieve mantelzorgers oordeelde na twee jaar negatiever over de eigen gezondheid, tegen 8 procent onder niet-mantelzorgers. Dit blijkt uit het onderzoek “concurrentie tussen mantelzorg en betaald werk” van het Sociaal Cultureel planbureau. Het langdurig ziekteverzuim van medewerkers steeg van 10 procent vóór het mantelzorgen naar 18 procent nadat de zorg was begonnen. Van de werkenden die na twee jaar nog mantelzorg leverden, was zelfs een kwart minstens twee weken achter elkaar in een jaar ziek geweest.
 

In 2014 is de gemiddelde leeftijd van de werknemers in de gehandicaptenzorg met bijna één jaar gestegen tot 44,6 jaar. Ook blijkt uit de (voorlopige) cijfers van PGGM dat er sinds 2013 al ruim 8.000 banen verloren zijn gegaan. Deze afbouw van het personeelsbestand is gerealiseerd door het beëindigen van tijdelijke contracten van vooral jonge professionals. De VGN vindt dit een zorgelijke ontwikkeling.

Het wordt voor werkgevers straks makkelijker om de Participatiewet uit te voeren: het pakket met ondersteunende voorzieningen wordt eenduidiger en eenvoudiger. De ministerraad heeft ingestemd met een wetsvoorstel dat het voor werkgevers die banen beschikbaar stellen voor mensen met een arbeidsbeperking, duidelijker maakt op welke voorzieningen ze een beroep kunnen doen. Nu maakt het nog een verschil of iemand uit de doelgroep van de Participatiewet afkomstig is van het UWV of via de gemeente naar een plek op de arbeidsmarkt wordt geholpen. Dat onderscheid komt te vervallen.